Categorie: Weblog

Deze rubriek bestaat uit korte artikelen waarin een bijzondere vondst, document of bron wordt belicht.

De brief uit Surhuizum die nooit aankwam (1779)

1 Inleiding

Sinds kort is op de website Brieven als Buit een grote verzameling oude brieven in te zien. Die brieven zijn afkomstig van Nederlandse schepen die in de 17e en 18e eeuw door de Engelsen zijn gekaapt. Enkele jaren geleden zijn de brieven ontdekt in de Britse National Archives. Slechts een klein deel is nu op de genoemde website te doorzoeken.

Ik was benieuwd of er ook brieven uit Friesland tussen zaten. Dat is op twee manieren te bekijken. De eerste manier is via de filters rechtsboven op de webpagina. Maar dat veronderstelt dat de plaatsen van de afzender en geadresseerde juist zijn herkend en ingedeeld. De tweede manier is zoeken via woorden in de tekst, linksboven op de webpagina. Langs deze weg vond ik een brief die ik meteen herkende als afkomstig uit Friesland. Op 1 november 1779 schreef de weduwe Alida Schouten een brief aan haar neef Fredrik Bernard Giffenig. Volgens de website is de achternaam Gifferig, maar ik vind het toch meer op Giffenig lijken. Ook stelt de website dat deze brief afkomstig is uit Duitsland. Het is eenvoudig aan te tonen dat dat niet klopt. Over de bestemming tast de website in het duister. Met de nodige moeite heb ik de woonplaats van de geadresseerde gevonden. Maar toen ik die eenmaal had, kwam ik geleidelijk aan steeds meer informatie over hem op het spoor. Verder heb ik over alle personen die in de brief worden genoemd wel iets gevonden. Lees verder “De brief uit Surhuizum die nooit aankwam (1779)”

Herberg Benthem in de betalingsordonnanties

In mijn artikel ‘De Emder wortels van de familie Staphorstius‘ (2010) noemde ik wijnheer en ammunitiemeester Jan van Benthem en zijn vrouw Rixt Simons, en het grote huis dat ze rond 1600 in Leeuwarden aan de Voorstreek bewonen. Later ontdekte ik in de ‘Betalingsordonnanties op de ontvanger-generaal‘ dat Benthem een zeer gerenommeerde herberg was. Dat werd bevestigd door een artikel in de Leeuwarder Courant (28-12-2012). De herberg Benthem blijkt een oud steenhuis uit de eerste helft van de zestiende eeuw te zijn. Een mooie aanleiding om in dit artikel de eerder gevonden gegevens op een rij te zetten.

Lees verder “Herberg Benthem in de betalingsordonnanties”

Reisverslag op rijm uit 1783

In 1783 maakt mijn voorvader IJe Symens met zijn neef Hepke Egberts een reis van twee weken langs een aantal Hollandse steden. De laatste maakt hiervan een verslag op rijm, dat voor zover bekend alleen is overgeleverd via een afschrift dat een zoon later heeft gemaakt. De reizigers komen beide uit vooraanstaande boerenfamilies. IJe Symens (later Luimstra) woont in Surhuisterveen aan de huidige Blauwhuisterweg. Hepke Egberts (later Buma) woont op de boerderij Buwetille onder Surhuizum.

Lees verder “Reisverslag op rijm uit 1783”

Volkstelling 1744 Achtkarspelen

In juli 2011 heb ik meegewerkt aan een initiatief van Tresoar om de gegevens van de Volkstelling van 1744 in te voeren. Ik heb toen alle gegevens van de gemeente Achtkarspelen ingevoerd. Uiteindelijk zullen de gegevens van heel Friesland te doorzoeken zijn op tresoar.nl. De gegevens van Achtkarspelen stel ik alvast beschikbaar in de vorm van een lijst.

Lees verder “Volkstelling 1744 Achtkarspelen”

Familienotities in album Suffridus Saarda

Suffridus Saarda studeerde aan de universiteit van Franeker, waar hij later ook promoveerde. Tijdens zijn studie legde hij een album amicorum aan (1604). Dat ‘vriendenboek’ bevat bijdragen van o.a. hoogleraren en medestudenten. Later werd het gebruikt voor familienotities. Die aantekeningen heb ik nu grotendeels ontcijferd.

Lees verder “Familienotities in album Suffridus Saarda”

Woonhuis Simon Luimstra en Antje Bakker

Inleiding

Mijn overgrootouders Simon Reinders Luimstra (1857-1921) en Antje Hielkes Bakker (1857-1939) woonden in Surhuisterveen. Volgens mijn moeder was dat ten zuidoosten van het Blauhûs een eind het land in, ongeveer tegenover de boerderij van de ouders van Simon Luimstra. Dat waren Reinder Simons Luimstra (1835-1903) en Sjoukje Teijes van der Laan (1833-1927). Ze woonden op een plek waar al verscheidene generaties Luimstra voor hen hadden gewoond. Dit blijkt uit de tekst van een gevelsteen waarover ik al eerder op deze website heb geschreven. Dit gebied werd vroeger vaak aangeduid als ‘boppe op ’t Fean’ (bovenop Surhuisterveen). Ik had al jaren een vermoeden waar het huis van mijn overgrootouders heeft gestaan, maar nu is dat vermoeden pas bevestigd. Lees verder “Woonhuis Simon Luimstra en Antje Bakker”

Boedelscheiding Reinder Simons Luimstra 2

Van de boedelscheiding van mijn betovergrootvader Reinder Simons Luimstra uit 1904 is een volledige transcriptie gemaakt. Uit de documenten blijkt o.a. dat Simon Reinders Luimstra onder huwelijksvoorwaarden was getrouwd en dat hij volgens zijn testament wilde dat zijn weduwe tot haar dood over zijn volledige erfenis kon beschikken. Zijn kinderen stemden hier echter niet mee in. De boedel moest dus worden verdeeld. Hier kwam een hele stapel papieren aan te pas. Uiteindelijk erfde elk van zijn acht kinderen (of hun erfgenamen als ze waren overleden) 4288 gulden! Om aan te geven hoeveel geld dit toen was: dit was ongeveer de helft van de taxatiewaarde van de boerderij van Reinder Simons Luimstra incl. de paar stukken land erom heen.

De totale nalatenschap van Reinder Simons Luimstra bedroeg 45.735 gulden. Zijn weduwe, Sjoukje Teyes van de Laan, kreeg een kwart (11.434 gulden). De rest werd over de acht ‘staken’ verdeeld (elk 4.288). Lees verder “Boedelscheiding Reinder Simons Luimstra 2”

Sybrandus en Sjoerd Huisinga 2

Naar aanleiding van mijn artikel in Sneuper nr 94, ontving ik van Melle Koopmans een aantal vermeldingen van deze twee mannen in de sententies van het Hof van Friesland. Hieruit blijkt dat Sybrandus Huisinga klerk is in Leeuwarden (1697) en Oostdongeradeel (1700), voordat hij secretaris van Achtkarspelen wordt. In die hoedanigheid wordt hij diverse keren genoemd.(1) Verder is uit de vermeldingen af te leiden dat Sybrandus omstreeks 1662 geboren is en Sjoerd rond 1695. Dit leeftijdsverschil is zo groot dat ze geen volle broers kunnen zijn. Halfbroers zou wel kunnen, als hun vader voor de tweede keer getrouwd is met een veel jongere vrouw. Een andere mogelijkheid is dat Sjoerd een neef (‘omkesizzer’) van Sybrandus is. Omdat Sybrandus bij zijn overlijden rond de 67 was, zou het niet zo vreemd zijn als er geen broer meer in leven was om als voogd voor de minderjarige kinderen op te treden. Lees verder “Sybrandus en Sjoerd Huisinga 2”

Emder wortels Staphorstius

De Emder wortels van de familie Staphorstius

door Sake Wagenaar

De familie Staphorstius

De stamvader van de familie Wagenaar, de Bergumer wagenmaker Hendrik Siedses, was getrouwd met Aatje Annes Staphorstius. Zij is een van de weinige voorouders waarvan de achternaam al ver voor 1811 in gebruik was.(1) De gegevens over de familie Staphorstius gaan vrij ver terug. In deze familie kwamen diverse predikanten voor (o.a. in Garijp), en die lieten vaak meer sporen achter dan arbeiders en boeren. Bovendien woonden ze oorspronkelijk in steden (Leeuwarden, Workum), waar de bronnen meestal verder teruggaan dan op het platteland.

In de publicaties over de familie Staphorstius is Nicolaus Staphorst uit Leeuwarden de oudste voorouder die genoemd wordt. Op basis van gegevens die ik heb gevonden, kan ik daar een generatie aan toevoegen. Eerst komen Nicolaus Staphorst en zijn vrouw aan de orde, daarna zijn vermoedelijke ouders. Lees verder “Emder wortels Staphorstius”