Versie 27-12-2022
Inleiding
Als in 1811 familienamen moeten worden geregistreerd, kiezen de twee broers Jetse Sytzes (Wijnjeterp) en Rienk Sytzes (Ureterp) voor de achternaam Dijkstra. Over hun ouders, Sytze Jitzes en Yke Aukes, is heel weinig bekend. Niet waar en wanneer ze zijn getrouwd. Wel dat ze tussen 1749 en 1767 acht kinderen lieten dopen. De oudste vijf in Gorredijk; de jongste drie in Lippenhuizen/Terwispel/Hemrik. In de quotisatiekohieren van 1749 komt Sytze Jitses niet voor. Misschien woonde het echtpaar toen nog niet op zichzelf. Waarschijnlijk zijn ze kort voor 1749 getrouwd.
De Dijkstra’s woonden vooral in Opsterland (Wijnjeterp, Ureterp, Duurswoude, Bakkeveen, Terwispel, Siegerswoude, Kortezwaag) en daarnaast in Ooststellingwerf (Haulerwijk, Appelscha) en de provincies Groningen (De Wilp, Midwolde, Leek, Doezum, Marum, Nuis, Lutjegast) en Drenthe (Zeijen, Norg, Odoornerveen). De achternaam Dijkstra is afgeleid van ‘dyk’, wat in het Fries ‘weg’ betekent. Dijkstra is de op twee na meest voorkomende naam in Friesland.
Twee andere kinderen van Sytze Jitses en IJke Aukes, Wybe en Antje, kiezen in 1812 de achternaam Sytsma of Sietsma (later ook aangetroffen als Sytzema of Sietzema). Van beide kinderen zijn veel nakomelingen bekend. In deze genealogie wordt alleen het nageslacht van Wybe Sytses gevolgd. En daarvan slechts enkele generaties, waarvan de leden vooral in Boornbergum woonden.
Tenslotte kiest Petrus Sytzes in 1812 de achternaam Scheidema. Hij woont dan in Bakkeveen. Mogelijk heeft zijn naam iets te maken met de ligging van het dorpsgebied tegen de provinciegrens. De Scheidema’s wonen eerst in Opsterland (Bakkeveen) en Ooststellingwerf (Haulerwijk). Latere generaties komen via Drenthe (Odoornerveen, Schoonoord/Sleen, Bovensmilde/Smilde) in de provincie Groningen (Slochteren, Scheemda) terecht. Daar woont nu het grootste deel van de Scheidema’s. Het waren eerst voornamelijk arbeiders.