Stemkohieren Achtkarspelen bijna verbrand (1796)

Inleiding

In 1796 stelde een comité uit Achtkarspelen aan het provinciebestuur voor om de stemkohieren maar te verbranden. Die pasten niet meer bij de nieuwe tijd die na de patriottische omwenteling van 1795 was aangebroken. Voor die tijd was het stemrecht gekoppeld aan het bezit van bepaalde boerderijen. Die waren steeds meer in handen gekomen van een kleine politieke elite. Gelukkig voor stamboomonderzoekers besloot het provinciebestuur om de stemkohieren toch nog maar even te bewaren.

Fragmenten uit “Dagverhaal der handelingen van het provinciaal bestuur van Friesland”

4 augustus 1796 (p. 178)

dagverhaal_1796_1

“Eene missive van het Commité van Correspondentie in Achtkarspelen, insteerende ten sterksten, dat het geweezen zogenaamd stemrecht, het welk wel is slaapend gesteld, maar niet vernietigd, voor altoos werde tot zwijgen gebragt; en verzoekende, dat daarom de stemcohieren mogen worden verbrand. Is verzonden aan de Commissie van Correspondentie deezer Vergadering, om te dienen van advis.”

Pagina 178 op Delpher

18 augustus 1796 (p. 235-236)

dagverhaal_1796_2a

dagverhaal_1796_2b

“Ook is gehoord het rapport van de Commissie van binnenlandsche Correspondentie, op de missive van de Commissie van Correspondentie voor het District van Achtkarspelen, betrekkelijk het finaal vernietigen van het zogenaamd stemrecht, en het verbranden der stemcohieren, waaromtrent de Commissie van oordeel was, dat wel, betrekkelijk het eerste gedeelte van het verzoek konde, ja zelfs behoorde voldaan te worden; maar dat men nopens het 2de gedeelte misschien eenige omzichtigheid moest gebruiken, om bewijzen van eigendom, welke daaruit t’eeniger tijd mogten vereischt worden, niet te vernietigen; en dat men dus de cohieren konde laaten overzenden aan het Provinciaal Bestuur, tot nadere beschikking. Welk rapport is gerenvoijeerd aan de Commissie, gelast om betrekkelijk de vernietiging van het niäar nader te adviseeren.”

Pagina 235 op Delpher
Pagina 236 op Delpher

Gebruik van de stemkohieren

Via de stemkohieren is van sommige voorouders te achterhalen waar ze precies hebben gewoond. Soms werpen ze ook licht op familierelaties. Eigenaren en gebruikers van stemgerechtigde goederen zijn in de tijd te volgen. Op tresoar.nl kan alleen gezocht worden in de stemkohieren van 1698 en 1728. Op HISGIS zijn de stemkohieren van 1640, 1698 en 1728 te doorzoeken. Een groot voordeel van deze site is dat de percelen ook op de kaart worden getoond. Selecteer in het menu Kaartlagen de laag Stemkohieren. Zoom daarna in op het gewenste gebied of zoek op (bijv.) naam via het menu Zoeken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.